Tek Kişilik Ofyon Mermer Mezar

sumermezarcilik.com' a Hoş Geldiniz!

Mezar Nedir?

Mezar ya da diğer adıyla kabir insanların veya hayvanların öldükten sonra gömüldükleri yer anlamına gelmektedir. Bazı dinlerde ölen insanlar yakılarak defnedilir. Fakat İslam, Hristiyanlık ve Musevilik gibi tek tanrılı inançlarda ölenlerin mezar içerisinde diğer hayata geçmek için beklediği görüşüne inanılmaktadır. Bunun için de ölüler mezarlara gömülürler. Tarihte bile ölen devlet büyüklerine mezar anıtları yapılarak onları yad etmişlerdir. Yerleşik hayata geçmemiş toplumlar bile kaldıkları yerlerde mezarlar için yer ayırmışlardır. Yani bu inanç bize geçmişten beri süregelen bir alışkanlık halini almıştır. Mezarlar eskilerde dağınık gömülürken artık mezarlıklarda her dinin kendi inancına göre gömülmektedirler. Ölen insanların mezarları onları unutmamak ve ziyaret etmek için de çok önemlidir. Çünkü her insan ölse bile hatırlanmak isterler. Aynı zamanda defnedilen her birey toprakla bütünleşerek dirileceği günü beklediğine inanıldığı için de mezarlar çok önemlidir. Her dinde mezarlara yüklenilen anlamlar daha farklıdır. Fakat ortak olan şey ölen her bireyin tekrar anılabileceği bir şekilde gömülmesidir. Mezarlara yüklenen anlamlar mezar taşlarıyla da şekillenebilmektedir. Ölen bireylerin yakınları mezar taşlarına onu hatırlatacak şeyler yazabilmektedir. Her dine özgür mezar çeşitleri vardır. Ve her dine özgü gömülme şekli farklıdır. Fakat bunların genel ismine mezar adı verilmektedir. Kabristanda ölülerin her biri mensup olduğu dinin kurallarına göre defnedilmektedir. Gömülerek defnedilen her merhum mezarlıklarda bulunmaktadır. Bunun için Türkiye’de hatta Dünya’da birçok mezarlık bulunmaktadır. İnsanın yaşamı doğum ve ölümden ibaret olduğu için herkesin sonunun gideceği yer mezarlıklardır.

Mezar Nasıl Yapılır?

Mezar yapımı için gerekli birçok işlem bulunmaktadır çünkü bu mezarların sağlam olması ve zamanla deforme olmaması gerekmektedir. Bunun için mezar taşı yaptırırken ya da mezarın tamamını yaptırırken dikkat edilmesi gereken detaylar vardır. Bu mezar taşları genellikle mermer maddesinden yapılıyor olsa da mutfak tezgâhı yapımında kullanılan granit ürününden de mezar taşı yapılabilmektedir. Mezarlar ölçü alınarak ve defnedilen bireyin yakınlarının isteklerine uyularak yapılmaktadır. Bazı yakınlar bu mezarların sağlam olmayan maddelerden yapılmasına ucuz olduğu için ses çıkarmasa da bu çok yanlış bir yöntemdir. Bu mezarlar aynı zamanda şömine yapımında da kullanılan kabartma yöntemi ile de yapılabilmektedir. Mezar Temel Hazırlığı: • İlk olarak 25 cm bir zemin kazılarak mezar temel işlemi başlamaktadır.
• Daha sonra kazılan zeminin nem almaması için o bölgeye taş ile döşeme işlemi yapılmaktadır.
• Döşenen taşın daha da sağlamlaşması için beton dökme işlemi yapılmaktadır.
• Dökülen betonun üzerine demir atılma işlemi yapılır.
• Son olarak da atılan demirin üzerine tekrar beton döşenip mezar temel hazırlığı son bulur.

Mezar Çeşitleri Nelerdir

Mezarlıklar dayanıklı malzemelerden yapılmalıdır. Çünkü mezarlar çok uzun yıllar korunması gereken yerlerdir. Bunun için dayanıksız malzemelerden yapılan mezarlıklar yavaş yavaş çürümekte ve belki de kısa süre içerisinde çökmektedir. Bu tarz bir sorunla karşılaşmamak için yakınlarınızın mezar işlemleriyle yakından ilgilenerek ona hak ettiği değerde mezar yaptırmanız gerekmektedir. Mezar çeşitleri sağlam olması için genellikle granit gibi volkanik kayaçlardan yapılmalıdır. Granit grubu asitle reaksiyon vermeyen kimyasal yapıları sebebiyle en dayanıklı mezar ve anıt yapımında kullanılan taşlardır. Ülkemizde mezar taşları için genellikle mermer ve traverten kullanılmaktadır. Bunun sebebi bu taşların yaygın olarak bulunması ve maliyetlerinin düşük olmasıdır. Mermer ustaları tarafından da daha kolay işlenmekte olan taşlar grubunda yer almaktadır. Aslında mermer ve traverten gibi başkalaşım kayaçlarının sertlikleri çok daha düşüktür. Kılcal çatlak barındıran dayanıksız yapıları da basınca maruz kaldıklarında çatlayıp dağılmalarına sebep olmaktadır.

Mezar Taşı Yaptırılırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Mezar taşı seçerken öncelikle ne kadar dayanıklı ve uzun ömürlü taş seçmeniz gerektiğine dikkat edilmelidir. Bu konuda en dayanıklı taşın granit olduğu kesin bir bilgidir.
• İkinci olarak mezarın bulunduğu alanın ölçülerinin doğru verilmesi mezarın büyüklüğünü belirleyeceği için önemli bir detaydır.
• Bu konuda belirlediğiniz taş seçimi çok önemlidir en çok tercih edilen ikinci taş mermer mezar taşıdır fakat bu taş granit gibi yüksek dayanıklılık sağlamamaktadır.
• En çok tercih edilen mezar taşı ise traverten mezar taşıdır. Bu taşı da çoğunluk daha uygun maliyeti için tercih etmektedir. Fakat bu taşın da dayanıklılığı çok yüksek değildir.
• Son olarak mezar taşı seçimi bittikten sonra ve ölçüler ustaya verildikten sonra mezarın şekli ve deseni de belirlenir ve mezar yapımı işlemine geçilir.

Müslüman Mezarlığı

Arapça ziyaret kökünden gelmekte olan mezar Türkçede türetilerek mezarlık adını almıştır. Mezarlıkların oluşması defnetme geleneğiyle ilgilidir çünkü ölen insanların mezarda zamanı geldiğinde tekrar dirileceğine inanılmaktadır. Kur’an’ a göre bu geleneği başlatan ilk insan Hz. Adem’in oğlu Kabil’dir. İslam şehirlerinde mezarlıklar yerleşim alanlarını ve surların dışlarına yapılmıştır. İslam mezarlığı dine uygun bir şekilde yapılmalıdır. Mezar taşlarına uzun yazılar yazılması İslam’a çok doğru değildir. İslam mezarlıklarında gömülen ölülerin İslam’a uygun gömülmesi gerekmektedir. Bunun için defnedilecek ölüler öncelikle İslami değerler çerçevesinde yıkanılarak dualar eşliğinde gömülmektedir. Cenaze gömülme işleminde imamlar cemaate namaz kıldırarak ölen kişi için helallik alma işlemini yapar. Müslümanlığa göre ölen her birey dualar eşliğinde gömülmektedir. Müslümanlar öldükten sonra önce yıkanır sonra kefen adı verilen beyaz bir beze sarılmaktadır. Kefenlendikten sonra tabuta konulan ölüye cenaze adı verilir. Kefen İslam dininde ölünün yakınlarının hatıralarına saygı ve ölümün hatırlanması gibi anlamlar ifade etmektedir. İslam dinine göre kefenin rengine yönelik bir bilgi bulunmamaktadır. Fakat beyaz iyiliği, güzelliği ve temizliği ifade etmektedir. Kefen kadınlar için 5 parçadan oluşmaktadır. Aynı zamanda cenaze kadınsa 12 metre erkekse 10 metre kefen bezi kullanılmaktadır.

Müslümanlar da Cenaze Töreni

Müslümanlarda cenaze töreni işlemi İslami değerlere göre yapılmaktadır. Ölen insanları son yolculuğuna hak ettiği şekilde uğurlamak amaçlanmaktadır. Müslümanlık çok eski yıllardan günümüze gelen bir dini inanç olduğundan dolayı yıllardır ölen insanları defnetmek için cenaze törenleri yapılmaktadır. İslam dininde cenazeleri kural ve kaidelerine göre defnetmek farzdır. Defin işlemi bir grup Müslümanın görevini yerine getirmesiyle yapılmaktadır. Merhumun ölmeden önce cenazesini yıkaması için vasiyet ettiği kişinin cenaze yıkama işlemini üstlenmesi gerekmektedir. Cenaze namazını kıldırması yönünde de bir vasiyet bulunuyorsa eğer bu işlemi de vasiyette belirtilen kişi üstlenmelidir. Cenaze namazı da Müslümanların defin işlemi için çok önemlidir. Cenaze namazının sonunda imam ölünün arkasından helallik almak ve onu son yolculuğuna böyle uğurlama işlemini yapar ve ardından gömülme işlemine geçilmektedir. Cenaze gömülürken yakınları yıkayıp kefene sardıkları cenazeyi toprağa koyar ve yakınları sırasıyla merhumun üzerine toprak atmalıdır. Toprak cenazenin üstünü tamamen örtene kadar bu işlem devam etmelidir. Cenaze işlemi bittikten sonra taziye evleri kurulmakta ve ölünün arkasından helva kavurulur. Bu helva taziyeye gelen tüm misafirlere ikram edilmektedir. Daha sonra merhumun arkasından taziye boyunca dualar okunarak cenaze töreni sonlanır.

İstanbul’ da ki Müslüman Mezarlıkları

Beyoğlu Mezarlığı: Beyoğlu mezarlığı günümüze ulaşmamış bir mezarlıktır. 1860’lı yıllarda mezarlığa kimse gömülmemiştir. Önceden gömülen mezarlar da zamanla harap olmuştur. Mezarlıktan geriye kalan son parçaları 1914’te Bahriye Nazırı Cemal Paşa öncülüğünde kaldırılmıştır. Günümüzde Refik Saydam Caddesinin Haliç’ e bakan kısımlarının Beyoğlu Mezarlığı olduğu söylenmektedir. Ayazağa Mezarlığı: Ayazağa< mezarlığı Avrupa yakasında şişli ilçesinde bulunan modern bir biçimde düzenlenen bir mezarlıktır. Ayazağa mezarlığında hayrat çeşmeleri bulunmaktadır. Öncelerde bu mezarlığa ulaşım sorunu yaşanıyor olsa da günümüzde bu problem ortadan kalkmıştır. Kozlu Mezarlığı: Kozlu mezarlığı Avrupa yakasının Zeytinburnu ilçesinde yer alan bir mezarlıktır. Kozlu mezarlığında aile mezarlıkları da bulunmaktadır. Bütün ailenizin zamanı gelince yan yana defnedilmesini istiyorsanız eğer aile mezarlıklarına bakabilirsiniz. Eski Topkapı Mezarlığı: 1973 yılında yapılan çevre yolu düzenlemesi yüzünden cadde ile ikiye bölünen mezarlığın küçük bir parçasıdır. Topkapı mezarlığında 240 Osmanlı mezar taşı bulunmaktadır. Eski Topkapı mezarlığında tarihte büyük izler bırakan insanların da mezarı bulunmaktadır. Dedeler mezarlığı: Dedeler mezarlığı Zeytinburnu’ nda bulunmaktadır. Ulaşım bakımından bu mezarlığa girmekte bir sorun yaşanmamaktadır. Dedeler mezarlığında aile mezarlıkları da bulunmaktadır. Zincirlikuyu Mezarlığı: Zincirlikuyu mezarlığı İstanbul’ un en bilindik mezarlıklarından bir tanesidir. Zincirlikuyu mezarlığı şişli ilçesinde bulunmaktadır. 1935 yılında açılan çok eski bir mezarlıktır. Abdülhak Hamit Tarhan Zincirlikuyu mezarlığına gömülen ilk isimdir. Hasdal Mezarlığı: Hasdal mezarlığı Kağıthane’ de bulunan bir mezarlıktır. Şehrin en sessiz ve en huzurlu mezarlığı olarak bilinen Hasdal mezarlığıdır. Bu mezarlık şehir içindeki mezarlıkların dolması sonucu kurulan mezarlıklar arasında gösterilmektedir. Kayabaşı Mezarlığı: Kayabaşı mezarlığı İstanbul Başak Şehir ’de bulunan bir mezarlıktır. Kayabaşı mezarlığına ulaşım bakımından bir sıkıntı yaşanmamaktadır. Kayabaşı mezarlığında önceden mezar satın alma işlemleri mevcuttur. Kendinize ya da ailenize mezar almak isterseniz bu mezarlığı tercih edebilirsiniz. Eski Kozlu Mezarlığı: Eski Kozlu mezarlığı Avrupa yakasının Zeytinburnu ilçesine bağlı bir mezarlıktır. Eski Kozlu mezarlığında Halide Edip Adıvar, Hamdullah Suphi Tanrıöver gibi önemli kişilerin mezarları da bulunmaktadır. Bu mezarlık bu yönüyle ziyaretçisi fazla bir mezarlıktır. Ulaşım böyle bir mezarlık için önemli bir detay olduğu için ulaşım kolaylığı da sağlanmaktadır.

Musevi Mezarlığı

Musevi mezarı diğer adıyla Yahudi mezarlığı diğer mezarlıklardaki gibi ölülerin defnedildiği yerlerdir. Yahudilik inancına göre ölülerin gömüldüğü yerler asla rahatsız edilmemesi gereken yerlerdir. Bu mezarlıklar her ne olursa olsun kaldırılmamalıdır. Bu bakımdan Museviler için mezarlıklar kutsal bölge niteliğindedir. Musevilerde mezarlıklar özel Yahudi gelenekleri içermektedir. Bu mezarlıklar kabirler evi ve sonsuzluk evi diye nitelenmektedir. Yahudiler ölülerini son yolculuğuna uğurlarken özel taksit törenleri düzenlemektedir. Yahudi cemaatlerinin en önemli vazifelerinden bir tanesi ölen Yahudilere kendi dinlerine göre hazırlanan mezarlıklar tahsis etmektir. Yahudi mezarlıkları genellikle Yahudi cemaatlerinin kendi bütçesiyle satın alınıp desteklenmesiyle uygulanmaktadır. Tarihte bilinen ilk Yahudi mezarlıkları orta çağda şehir dışına inşa edilmiş mezarlıklardır. Geleneklerine göre ölünün ayaklarının Kudüs’e doğru bakması gerekirken günümüzde bu kural kesin uygulanması gereken bir kural değildir.

Musevilerde Cenaze Töreni

Musevilikte cenaze töreni diğer dinlerde olduğu gibi ölüleri yakarak defnetme şeklinde değildir. Ölüler toprağa gömülerek defnedilmektedir. Ölüleri defnetme işlemi bireyin ölümünün gerçekleşmesinden sonra kısa bir vakitte gerçekleşmektedir. Yahudiliğe göre tahnit etmek kesinlikle yasaktır ölen birey definden önce gösterilmemektedir. Yahudilikte eğer cenaze işlemi mezarlık dışında başlamışsa, cenazeye katılanlar ölüyü mezarlığa kadar takip etmelidir. Cenazeye, ceset taşımaya ve defnetmenin hepsine Yahudilikte eşlik etmek anlamına gelmekte olan levaya denilmektedir. Gömü işlemi gerçekleşmeden önce birkaç kişi çıkıp ölen kişi hakkında methiyelerde bulunmaktadır. Cenazenin artık gömü işlemine geçildiğinde mezarı toprakla örtmek için yastakiler öne çıkmaktadır. Bu uygulama Yahudilikte sembolik olarak merhumla kalanların son vedasıdır. Geleneğe göre toprak atmak için kullanılan küreğin ucu her zaman toprağı gösteriyor olmalıdır. Her birey üç kürek toprak attıktan sonra küreği toprağa dikmeli ve bir sonraki kişi oradan çıkararak aynı işleme devam etmelidir. Bu işlem mezar tamamen toprakla kaplanana kadar devam etmektedirler.

İstanbul’ da Bulunan Musevi Mezarı

İstanbul bir çok dine ve mezhebe tanıklık etmiş çok geniş kültürel yapıya sahip olan bir şehirdir. Bu yüzden İstanbul’ da birçok dini mezarlıklar bulunmaktadır. Museviler için de İstanbul’da mezarlıklar bulunmaktadır. İstanbul’da bulunan Musevi mezarlıkları nelerdir inceleyelim: Kilyos Musevi Mezarı: Kilyos Musevi mezarlığı 1991 yılında Yahudi cemaatlerinin artan mezarlık gereksinimini karşılamak için ve şehrin kuzey kesimlerinde yaşayan Yahudilere daha yakın alternatif sunulması için Sarıyer’ de kurulmuştur. Son zamanlarda Korona virüsten hayatını kaybedenleri de bu Kilyos mezarlığına defnetmişlerdir.

Hristiyan Mezarlığı

Hristiyan inancına göre toprağa gömülme esas alınan defnetme türü olarak görülse de günümüzde cesedin krematoryumda yakılması da Ortodoks Kilisesi haricinde Hristiyanlığın diğer mezheplerinde görülmektedir. Yine çoğu Hristiyanlık mezheplerinde ölen bireyler toprağa gömülü olarak yer altında bulunsalar da tabutun yer yüzeyinden daha yüksekte olduğu mozole tarzında mezar odaları da kullanılmaktadır. Mozeleler tüm aile bireylerini içine alacak şekillerde inşa edilmektedir. Hristiyanlık dinine mensup merhumlar tahnit edilebilirler yani gömülme işleminden önce ölüye bakılabilir hatta kozmetik bile uygulanabilmektedir. Mezarların genellikle baş tarafında isim ve doğum tarihinin ve ölüm tarihinin yazılı olduğu bir tahta ya da mezar taşı bulunmaktadır. Hristiyan mezarı genellikle ölünün mezara yatay olarak konulmasıyla oluşmaktadır. Fakat bazı kültürlerde ölüler toprağa dik gömülmektedir. Bazı kültürlerde ise evli çiftler eğer birlikte defnedilmek istiyorlarsa ranzaya benzeyen mezar tasarımları sayesinde aynı mezarda yatabilmektedirler.

Hristiyanlar da Cenaze Töreni

Hristiyanlarda cenaze töreni ölen bir papaz ise ya da bir diyakon onları papazlar yıkarlar. Ölünün vücudu kefenlendikten sonra bir tabuta konulmaktadır. Bu tabut 4 kişi tarafından taşınmalıdır. Papazların ve diyakonların söyleyecekleri ilahiler ile merhum kiliseye kadar taşınmalıdır. Mezar hazırlandıktan sonra ise merhumun başında iyin yapılmalıdır. Hristiyanlık inancına göre ölüler kurtulmuş kişilerdir. Ölümden sonra ikinci gelişe kadar süren dönemde, bir berzah ortamında tanrı ile birlikte olacaklardır. İkinci gelişten sonra fiziksel dirilişe mahzar olacaklardır. Sonrasında ise yeni Dünya’nın yaradılışına şahitlik edeceklerdir. Hristiyanlıkta ölüm sonrası ölümsüzlüğe ulaşmanın günahlardan özgür kılınmasıyla ulaşılacağına inanılmaktadır. Tanrının kulu olmayı başaranlar, bunun karşılığında kutsallaşarak sonsuz yaşamı kazanacaklardır. Çünkü onlara göre günahın bedeli ölüm tanrının armağanı ise sonsuz yaşamdır.

İstanbul’ da Bulunan Hristiyan Mezarlıkları

Her dinin kendine özgü ölülerini defnetme inancı vardır. Bundan dolayı her din kendi mezarlıklarında kendi dinine inananları barındırmak ister. İstanbul çok fazla dini yapılaşma bulunduğu için belediye tarafından bu dine mensup kişilere de mezarlık tahsis edilmiştir. Bu dine mensup kişiler gelenekleri ve göreneklerine göre defin işlemini yapmaktadırlar. Her din kendine özgü yöntemleriyle cenazelerini gömmek isterler bu anlayışı bünyemizde bulunduran toplumumuz her dine kendi dini gibi sahip çıkıp saygı göstermektedirler. Bu bakımdan da ülkemizde farklı dinlere yönelik mezarlıklar bulunmaktadır. Bu mezarlıklarda her dinden vatandaşlar kendi mezheplerine göre merhumlarını defnetmektedirler. İstanbul’da bulunan Hristiyan mezarlıkları konusunu inceleyelim: Şişli Feriköy Hristiyan Mezarı: Şişli Feriköy Hristiyan mezarlığı İstanbul Şişli de bulunmaktadır. Bu mezarlık İstanbul’da yaşayan Hristiyanlar için verilen bir mezarlıktır. Hristiyanların yakınlarını son yolculuğuna uğurlandığı bir mezarlıktır. Feriköy mezarlığında Hristiyanlar akrabalarını kendi geleneklerine göre defnetmektedirler.

Sümer Mezarcılık 18 yılı aşkın mermer ve mezar yapımı sektöründe siz müşterilerine en iyi şekilde hizmet vermektedir. Kalite ve müşteri memnuniyetini ilke edinmiş olan Sümer Mezarcılık siz müşterilerine % 100 müşteri memnuniyet garantisi vererek almış olduğu işleri en iyi şekilde teslim etmektedir. Sümer Mezarcılık mezar yapımı, mezar bakımı, mezar onarımı, mezar modelleri, mezar beyazlatma, mezar temizliği, granit mezar, mermer mezar, mezarcı, mezar fiyatları, mezar yapımı fiyatları, mezar taşı, mezar taşı modelleri, mezar taşı fiyatları gibi alanlarda siz müşterilerine vermiş olduğu hizmet ile ilgili İstanbul mezarlıklar müdürlüğünün TÜM SERTİFİKA ve BELGELER' E sahiptir.

MEZAR YAPIMINDA NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR

Mezar temeli
Mezar yapımına başlamadan önce vefat eden kişinin yattığı yer tespit edilir. Çevresindeki toprak boşaltılarak sert zemin bulunur. Sert zemine, demir ile güçlendirilmiş beton temel yapılır. Bu sebeplerden dolayı mezar temeli işlemin başında ciddiye alınması gereken en önemli unsurdur unutmayın yaptıracağınız mezar taşı temel üzerinde ölümsüzleşecektir.

Mezar taşı seçimi
Mezar taşı seçilirken sert mermer veya granit tercih edilmelidir. Bunun nedeni mezar taşı doğa şartlarında yağmura, rüzgara, dökülen yapraklar sonrası neme, rüzgarla gelen toprağa maruz kalacak ve yıpranması hızlanacaktır. Tercihlerinizde granit yada sedef mermer kullanmanız mezarın uzun ömürlü olmasını sağlacaktır.

Mezar montajı
Mezar taşları birleştirilken mutlaka köşelere ve bütün kolona geçme sistemi, vidalama veya tarama sistemi uygulanmalı, toprak ve taşları ayırmak için arası beton doldurulmalıdır.

Mezar yapımında kullanılacak malzeme
Mezar yapımına uygun malzemeler seçilmesine dikkat edilmelidir. Granit ile mermerlerin yapı malzemeleri birbirlerinden çok farklıdır.

Neden granit mezar seçimi yapmalıyız
Granit kuvars feldsput ve mika minarellerinden oluşan eşsiz bir bileşimdir. Mükemmel estetiğin nedeni ise yüzbinlerce yılda saklıdır. Yıllarca süren bu oluşum sonrası meydana gelen granit iklim değişikliklerine, kötü hava koşullarına karşı dayanalıklı olmasının yanında sunduğu görsel çekiciliği ile dünyada çok tercih edilen bir ürün halini almıştır. Birden fazla renk çeşidi ve farklı ürün grupları ile sizlere tercih yapma imkanı sunmaktadır. Belirli aşamalardan geçtikten sonra kullanıma hazır hale gelen granit mezar yapımında ilk tercihiniz olmalıdır.

Neden mermer mezar seçimi yapmalıyız
Mermer ülkemizde olduğu kadar dünyada mevcut yapıların büyük bir kısmında kullanılmaktadır. Eski mezarların, sarayların mermerden yapılması mermerin görsel ve dayanıklı olmasıdır. Göze hitap etmesi iyi işlenmesine bağlıdır. Mezar taşı yapım ekibi bu hizmeti size kusursuz şekilde sunmak için aralıksız çalışmaktadır. Mermerin yoğun olması onu sert ve kaliteli yapmaktadır. Sizlere tercihlerinizde yardımcı olurken kalitesi yüksek ve dayanıklılığı fazla olan, ayrıca doğal güzelliği ile estetik görünüme sahip olan mermeri tavsiye etmemiz bu yüzdendir.